ارزیابی نیازهای ترویج بازارمداری مرغداری ها به منظور ظرفیت سازی آن ها در استان قم

قابلیت ایفای نقش مناسب در زنجیره ی ارزش و عرضه محصولات کشاورزی از جمله نیازهای مهم کشاورزان محسوب می شود و در این زمینه رهیافت های ترویج بازارمداری سعی نموده در برآورده نمودن این ظرفیت ها توسعه یابند. این پژوهش با هدف ارزیابی نیازهای ترویجی تولیدکنندگان طیور تخمگذار در جهت افزایش ظرفیت های بازارمحوری آنها در استان قم صورت گرفته است. پژوهش حاضر جزء پژوهش های کاربردی ارزشیابانه بوده که از روش شناسی های مطالعات موردی و پژوهش های توصیفی- همبستگی با استفاده از اسناد، مصاحبه های نیمه ساختار یافته و مصاحبه های ساختار یافته بهره برده است. جهت تعیین روایی محتوای ابزار پژوهش، پرسشنامه در چند پانل تخصصی متشکل از تیم پژوهش در تخصص های مختلف و کارشناسان مرتبط مورد بحث قرار گرفت. برای تعیین پایایی از آزمون آلفای کرونباخ برای شاخص های مختلف استفاده شد که نتایج آن بین 73/0 تا 9/0 بدست آمد که به طور معنی داری قابل قبول بود. مشارکت کنندگان مطالعه ی موردی را کارشناسان امور دام استان قم، مرغداران، اعضای اتحادیه مرغداران، شرکت پشتیبانی امور دام و مدیرعامل شرکت دان بار تشکیل می دادند. در پیمایش نیز تعداد 91 نفر مرغدار از 125 واحد مرغداری تخمگذار فعال در استان قم با کمک نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. در زنجیره ی ارزش پرورش طیور تخمگذار در استان قم، اکثریت مرغداران از نهاده های وارداتی استفاده می کردند و معمولاً محصول تخم مرغ خود را به تعاونی عرضه نموده و یا به دلال می فروختند. نیازسنجی با استفاده از الگوی بوریچ انجام شد. نتایج نشان داد که مهمترین نیازهای ظرفیت سازی فنی- علمی مرغداران توانایی پیش بینی بازار قبل از شروع تولید، اطلاع در مورد تعداد جوجه و پولت تولیدی در کشور و شناخت تامین کنندگان اصلی یا تولید کنندگان نهاده ها بود. مهمترین نیازهای ظرفیت سازی ارتباطی-راهبردی مرغداران قدرت چانه زنی در خرید نهاده ها و فروش محصولات و توانایی عرضه محصولات به بازار صادرکننده بود. از مهمترین مواردی که در آنها نیاز به ظرفیت سازی تشکل های مرغداران احساس می شد به ترتیب عبارت بودند از: توانایی اتحادیه برای راه اندازی بازارهای محلی، توانایی تشکل ها برای تعیین سطح تولید برای دور آینده، توانایی اتحادیه در فرآوری محصولات، توانایی زیرساختی اتحادیه برای عرضه محصولات به بازارهای هدف، توانایی تشکل ها در خرید محصولات مرغداری به صورت تضمینی و بالاتر از قیمت خرید دلالان، توانایی فشار بر سیاست های مربوط به واردات و صادرات محصول و توانایی مالی و زیرساختی تشکل ها در نگهداری و ذخیره سازی تخم مرغ تولید شده. افراد تحصیل کرده تر و دارای دسترسی بیشتر به منابع اطلاعاتی- ترویجی نیاز کمتری را از لحاظ فنی و ارتباطی- راهبردی احساس می کردند.